Ο Κωνσταντίνος Λίβανος είναι εδώ και τρία χρόνια στους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα”

Μόλις χτύπησε το τηλέφωνο και του ανακοίνωσαν ότι η επόμενη αποστολή του θα είναι σε πρόγραμμα Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ο Κωνσταντίνος Λίβανος δέχτηκε με πολύ χαρά. Το είδε σαν μια τεράστια πρόκληση και μια μεγάλη ευκαιρία μετά από τρία χρόνια στους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα”.

Τρεις μήνες αργότερα και έχοντας επιστρέψει στο πατρικό του στην Πάτρα μάς περιγράφει πώς είναι να βρίσκεται στην επαρχία Equater, εκεί που το 1971 πρωτοεμφανίστηκε ο ιός Έμπολα, πώς αντιμετωπίζει δύο επιδημίες ταυτόχρονα (Έμπολα και COVID-19) και πώς ένιωσε όταν βρέθηκε να πλέει στον ποταμό Κονγκό, όπως ο Τσάρλς Μάρλοου, ο ήρωας του αγαπημένου του βιβλίου «Στην Καρδιά του Σκότους»:

«Τον περασμένο Σεπτέμβριο δέχτηκα να συμμετάσχω στην επείγουσα παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην επαρχία Équateur, βορειοδυτικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Εκεί η ομάδα συμμετείχε από τον Ιούνιο του 2020 στην αντιμετώπιση της 11 επιδημίας Έμπολα στη χώρα.

Όταν έμαθα ότι θα πάω εκεί χάρηκα και δέχτηκα χωρίς σκέψη! Τέτοιες αποστολές αποτελούν τεράστια πρόκληση και θεωρώ τιμή μου που μου δόθηκε η ευκαιρία. Στους δικούς μου δεν είπα αμέσως την αλήθεια, μόνο πως πάω σε αποστολή στο Κονγκό. Όσο και αν έχουν συνηθίσει πλέον να πηγαίνω σε αποστολές κάπου δύσκολα, όπως και να το κάνουμε δεν λες εύκολα “Μάνα πάω σε αποστολή Έμπολα”».

Όταν πήγα στην αποστολή ήταν σε εξέλιξη και η πανδημία του κορονοϊού.

Οι συνθήκες εκεί δεν άλλαξαν δραματικά λόγω COVID-19, καθώς τα πρωτόκολλα υγιεινής σε αποστολές Έμπολα είναι πιο αυστηρά έτσι κι αλλιώς και αυτό ήταν και μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Χρειάζεσαι χρόνο για να συνηθίσεις. Αυτό που ήταν διαφορετικό, όμως, ήταν ότι σκεφτόμουν και ανησυχούσα περισσότερο για τους δικούς μου ανθρώπους στην Ελλάδα.

Η πανδημία, βέβαια, δυσκόλεψε αρκετά την αποστολή μας. Όπως και σε άλλες χώρες υπάρχουν περιορισμοί στις μετακινήσεις ανθρώπων και αγαθών και αυτό για εμάς πολλές φορές συνεπάγεται καθυστερήσεις στην παραλαβή σημαντικού ιατροφαρμακευτικού υλικού. Επίσης, πολλοί συνάδελφοι ήταν εξαντλημένοι καθώς βρίσκονταν στην αποστολή ήδη αρκετό καιρό και οι αντικαταστάτες τους ήταν αποκλεισμένοι στη χώρα τους λόγω πανδημίας.

Ακόμα, τα πολλά ποτάμια, οι βάλτοι και ένα απέραντο τροπικό δάσος έκαναν την πρόσβαση στα χωριά όπου υπήρχαν τα προγράμματα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα δυνατή μόνο με βάρκα ή κανό. Σαν αποτέλεσμα, η μεταφορά προσωπικού, ιατροφαρμακευτικής βοήθειας ή εξοπλισμού αποτελούσε μια συχνή πρόκληση».

Το εμβόλιο κατά του Έμπολα είναι σχετικά καινούριο και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί με θετικά αποτελέσματα. Όπως πριν από κάθε εκστρατεία εμβολιασμού, έτσι και σε αυτή την περίπτωση εφαρμόσαμε μια στρατηγική ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με το εμβόλιο. Στην Αφρική όπου οι θανατηφόρες ασθένειες (ιλαρά, πολιομυελίτιδα, κτλ) , “ξεχασμένες” στη Δύση, είναι πραγματικότητα, τα εμβόλια είναι σανίδα σωτηρίας, ο κόσμος το γνωρίζει αυτό και είναι πιο ανοικτός στους εμβολιασμούς.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν και οι αρνητές του Έμπολα. Οι υγειονομικές κρίσεις είναι πολλές φορές περίπλοκες και τα μέτρα προστασίας που επιβάλλονται ίσως επηρεάζουν άλλους τομείς, όπως την οικονομία. Ο κόσμος, λοιπόν, είναι σε σύγχυση και συχνά αρνείται να δεχτεί την πραγματικότητα.

Η επαρχία που βρισκόμουν έχει αντιμετωπίσει ξανά στο παρελθόν επιδημίες Έμπολα, εκεί μάλιστα ανακαλύφθηκε πρώτη φορά ο ιός στη δεκαετία του 1970. Κατά συνέπεια, ο πληθυσμός είναι εξοικειωμένος και αναγνωρίζει τον κίνδυνο. Αντιθέτως, στην προηγούμενη κρίση Έμπολα ανατολικά της χώρας, στο Βόρειο Κίβου, πολλοί δεν πίστευαν στην ύπαρξη της ασθένειας, δυσκολεύοντας εξαιρετικά το έργο μας.»

Ο κορονοϊός έχει μπει δυνατά στη ζωή μας, είναι παντού και όλος ο κόσμος μιλάει για αυτόν. Έτσι λοιπόν και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό γνωρίζουν πολύ καλά για την πανδημία, τα ΜΜΕ μιλούν συνεχώς για αυτόν και όλο το κρατικό σύστημα υγείας έχει στρέψει την προσοχή του εκεί.

Παρόλ’ αυτά, κάτι ο καλός καιρός, κάτι το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων είναι 15-30 ετών και τέλος, η συχνή έλλειψη διαγνωστικών τεστ, τα θετικά περιστατικά είναι πολύ λιγότερα από αυτά που βλέπουμε στην Ευρώπη. Αυτό οδηγεί σε μια χαλαρότητα και μη τήρηση των απαραίτητων μέτρων.

Οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα” συμμετέχουν ενεργά στη μάχη κατά των μολυσματικών ασθενειών, όπως ο Έμπολα εδώ και χρόνια έχοντας αναπτύξει επιτυχημένους μηχανισμούς αντίδρασης και διαθέτουν προσωπικό με εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων κρίσεων.

Επίσης, σε επιδημίες όπως ο Έμπολα, σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπισή τους παίζει η ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα” διαθέτουν αποτελεσματικά εργαλεία και στρατηγικές, αποτέλεσμα δεκαετιών εμπειρίας στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης υγειονομικών κρίσεων.

Οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα” έχουν παρουσία δεκαετιών στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό με δράσεις σχεδόν παντού στη χώρα. Έχω δουλέψει σε προγράμματα σε χωριά στη μέση του πουθενά, όπου η πρόσβαση γίνεται μόνο με ελικόπτερο και είμαστε πραγματικά η μοναδική ελπίδα των ντόπιων για δωρεάν υγειονομική περίθαλψη.

Και αυτό συμβαίνει σε όλη τη χώρα για πάνω από 20 χρόνια. Έτσι λοιπόν, ο κόσμος αναγνωρίζει το έργο μας και μας έχει αγκαλιάσει. Πραγματικά μπορώ να πω ότι έχω πολύ δυνατές αναμνήσεις από αυτή τη χώρα με τους μοναδικούς ανθρώπους».

Έπρεπε να επισκεφθώ κάποια χωριά βαθιά μέσα στη ζούγκλα του ποταμού Κονγκό και ο μόνος τρόπος να πας εκεί είναι με βάρκα. Πριν κάποια χρόνια διάβασα το βιβλίο “Η Καρδιά του Σκότους” και τώρα έπλεα εγώ τον Κονγκό, περνώντας από χωριά χτισμένα σε πασσάλους πάνω στο ποτάμι, κρυμμένα μέσα στο τροπικό δάσος και με έναν τρόπο ζωής που ελάχιστα έχει αλλάξει από τότε που ο Τσάρλς Μάρλοου έψαχνε τον Κουρτς στο μυθιστόρημα του Τζ. Κόνραντ.

Αυτή είναι για μένα μια στιγμή που ξεχωρίζω όχι μόνο από αυτή την αποστολή, αλλά από την τρίχρονη εμπειρία μου έως τώρα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Και φυσικά κρατάω τις αναμνήσεις από την υπέροχη ομάδα που δουλέψαμε μαζί και συγκεκριμένα τους ντόπιους συναδέλφους μου.

Είχα την τιμή να βρίσκομαι στην ομάδα επειγουσών αποστολών των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα” στο Κονγκό, και δούλεψα πλάι σε συναδέλφους με τεράστια εμπειρία, γνώσεις και έναν χαρακτήρα αυθεντικά ανθρωπιστικό.».

*Ο Κωνσταντίνος Λίβανος εργάζεται ως Υπεύθυνος Οικονομικών Θεμάτων και Ανθρώπινου Δυναμικού με τους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα”. Έχει κάνει αποστολές στο Νότιο Σουδάν, το Ιράκ, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και δύο φορές στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα” συμπληρώνουν φέτος 50 χρόνια διεθνούς δράσης σε εστίες πολέμου, σε χώρες που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές και σε περιοχές που μαστίζονται από επιδημίες. Μόνο το 2019, 910 ασθενείς με Έμπολα εισήχθησαν σε κέντρα θεραπείας, 47.000 άνθρωποι θεραπεύτηκαν από τη χολέρα και 2,6 εκατομμύρια ασθενείς με ελονοσία έλαβαν την κατάλληλη θεραπεία.

Πηγή: news247.gr