Ο τα­πει­νός έχει συ­νεί­δη­ση της εσω­τε­ρι­κής του κα­τα­στά­σε­ως και όσο και αν εί­ναι άσχη­μη, δεν χά­νει την προ­σω­πι­κό­τη­τά του.

Γνω­ρί­ζει ότι εί­ναι αμαρ­τω­λός και θλί­βε­ται γι’ αυτό, αλλά δεν απελ­πί­ζε­ται, δεν εξου­θε­νώ­νει τον εαυ­τόν του.

Ο έχων την αγία τα­πεί­νω­ση δεν μι­λά­ει κα­θό­λου, δη­λα­δή δεν αν­τι­δρά. Δέ­χε­ται να τον πα­ρα­τη­ρούν, να τον ελέγ­χουν οι άλ­λοι, χω­ρίς να εξορ­γί­ζε­ται και να δι­καιο­λο­γεί­ται. Δεν χά­νει την ισορ­ρο­πία του.

Το αν­τί­θε­το συμ­βαί­νει με τον εγωι­στή, τον έχον­τα αι­σθή­μα­τα κα­τω­τε­ρό­τη­τας. Στην αρχή μοιά­ζει με τον τα­πει­νό. Λίγο όμως αν τον πει­ρά­ξει κα­νείς, αμέ­σως χά­νει την ει­ρή­νη του, εκνευ­ρί­ζε­ται, τα­ρά­ζε­ται…

Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης