Είσαι σίγουρος ότι το λυχνάρι σου είναι αναμμένο;

Θυμόμαστε την παραβολή των δέκα παρθένων, που είπε ο Κύριός μας, και αναφέρεται στο ευαγγέλιο του Ματθαίου;

Κι άλλη παραβολή είπε ο Κύριος στους μαθητές του, για να τους προτρέψει να είναι πάντοτε έτοιμοι, γιατί η Bασιλεία του Θεού θα έρθει σε ώρα και στιγμή που δεν θα την περιμένουμε:

Θα γινόταν ένας γάμος. Δέκα κοπέλες βγήκαν να προϋπαντήσουν το γαμπρό που ερχόταν. Οι πέντε από αυτές ήταν μυαλωμένες. Οι άλλες πέντε ήταν άμυαλες. Πήραν όλες τα λυχνάρια τους, για να τον υποδεχτούν. Οι άμυαλες δεν πήραν μαζί τους λάδι για να τα ανάψουν. Ο γαμπρός αργούσε να έρθει κι όλες αποκοιμήθηκαν. Κατά τα μεσάνυχτα ακούστηκαν φωνές: «Να! Έρχεται ο γαμπρός! Βγείτε να τον υποδεχτείτε!» Τότε οι μυαλωμένες με το λάδι τους άναψαν τα λυχνάρια τους και έτρεξαν να υποδεχτούν τον γαμπρό και να χαρούν με τη γαμήλια γιορτή. Οι άμυαλες ζητιάνευαν λάδι από τις μυαλωμένες, αλλά εκείνες δεν τις έδιναν γιατί, αν μοίραζαν το λάδι τους, δεν θα έφθανε ούτε γι’ αυτές. Πήγαν μες στη νύχτα να αγοράσουν.

Στο μεταξύ ήρθε ο γαμπρός κι όλη η ακολουθία του και οι πέντε μυαλωμένες κοπέλες μπήκαν στο σπίτι όπου θα γινόταν το γαμήλιο γλέντι. Όταν έφτασαν οι πέντε άμυαλες κοπέλες, πολύ αργότερα, και ζήτησαν να μπουν κι αυτές μέσα, δεν τις άνοιξαν. «Ποιες είστε; Δεν σας γνωρίζω», είπε ο γαμπρός.

Προσέξτε να είστε πάντοτε έτοιμοι, γιατί δεν ξέρετε την ημέρα και την ώρα, που θα έρθει ο Υιός του Ανθρώπου.

Πώς ο λόγος του θεού μπαίνει στην καρδιά μας;

Ο λόγος του Θεού μπαίνει στην καρδιά μας μόνο όταν εμείς το επιτρέπουμε.

Όσοι άκουσαν με αγνή και καθαρή καρδιά τον λόγο του Θεού και τον δέχτηκαν, τον ακολούθησαν και ωφελήθηκαν.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Η παραβολή του καλού σπορέως είναι μία από τις γνωστότερες και σπουδαιότερες παραβολές του Κυρίου. Μάλιστα είναι η μοναδική παραβολή την οποία ο Κύριος ερμηνεύει αναλυτικά. Την διασώζουν και οι τρεις συνοπτικοί λεγόμενοι ευαγγελιστές (Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς) και μάλιστα είναι η πρώτη κατά σειράν από τις άλλες.

Η Εκκλησία μας την έχει τοποθετήσει να αναγινώσκεται δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου από το κατά Λουκά Ευαγγέλιο, δεδομένου ότι την Κυριακή αυτή αρχίζει επίσημα στην Εκκλησία της Ελλάδας η κατηχητική περίοδος.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

3 καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς λέγων· 4 ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἐλθόντα τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά· 5 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη, ὅπου οὐκ εἶχε γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως ἐξανέτειλε διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς, 6 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη, καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ρίζαν ἐξηράνθη· 7 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἀπέπνιξαν αὐτά· 8 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἐξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα.

18 ῾Υμεῖς οὖν ἀκούσατε τὴν παραβολὴν τοῦ σπείραντος. 19 παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας καὶ μὴ συνιέντος, ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ αἴρει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς. 20 ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ εὐθέως μετὰ χαρᾶς δεχόμενος καὶ λαμβάνων αὐτόν· 21 οὐκ ἔχει δὲ ρίζαν ἐν ἑαυτῷ, ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστι, γενομένης δὲ θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζεται. 22 ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ ἡ μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συμπνίγει τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται. 23 ὁ δὲ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιῶν· ὃς δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα (Μτ 13,3-8. 13,18-23).

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

Εκείνη την ημέρα, ενώ ο Ιησούς μιλούσε ακόμα στο πλήθος, η μητέρα και τ’ αδέρφια του στάθηκαν έξω από το σπίτι και ήθελαν να του μιλήσουν. Τότε του είπε κάποιος ότι η μητέρα και τ’ αδέρφια του είναι έξω και θέλουν να τον δουν. Ο Ιησούς του απάντησε «Ποια είναι η μητέρα μου και ποια είναι τ’ αδέρφια μου;» Και δείχνοντας με το χέρι τους μαθητές του είπε «Να η μητέρα μου και τ’ αδέρφια μου. Γιατί όποιος εφαρμόζει το θέλημα του Πατέρα μου, αυτός είναι αδελφός και αδελφή και μητέρα μου» (Μτ 12,46-50. Μκ 3,31-35. Λκ 8,19-21).

Μετά ο Ιησούς βγήκε από το σπίτι και καθόταν δίπλα στη λίμνη. Γύρω του μαζεύτηκε πολύς κόσμος από διάφορες πόλεις, γι’ αυτό μπήκε και κάθισε σ’ ένα καΐκι κι όλος ο κόσμος στεκόταν στη στεριά, έξω από τη λίμνη ή στον γιαλό. Σ’ αυτό το πλήθος ο Ιησούς μίλησε με παραβολές. Η πρώτη παραβολή ήταν του σπορέα (Μτ 13,1-9. Μκ 4,1-9. Λκ 8,4-8).

Όταν ο Ιησούς έμεινε μόνος, οι μαθητές του και όσοι ήταν μαζί του, τον ρώτησαν για το νόημα των παραβολών και γιατί μιλάει στον κόσμο με παραβολές; Ο Ιησούς τους απάντησε «Γιατί σ’ εσάς έδωσε ο Θεός να γνωρίσετε τα μυστήρια της βασιλείας των ουρανών, σ’ εκείνους όμως όχι. Όποιος έχει, σ’ αυτόν θα δοθεί, και μάλιστα με το παραπάνω. Όποιος όμως δεν έχει, κι αυτό που έχει θα του το πάρουν. Γι’ αυτό τους μιλάω με παραβολές για να μη βλέπουν ενώ βλέπουν, κι ενώ ακούν να μην ακούν ούτε να καταλαβαίνουν, μήπως έτσι κάποτε μετανοήσουν και τους συγχωρήσει ο Θεός τις αμαρτίες. Τότε θα εκπληρωθεί σ’ αυτούς η προφητεία του Ησαΐα, η οποία λέει: Θ’ ακούσετε με την ακοή μα δεν θα καταλάβετε, και θα δείτε μα δεν θ’ αντιληφθείτε. Γιατί έγινε αναίσθητη η καρδιά αυτού του λαού, και με τ’ αυτιά βαριάκουσαν κι έκλεισαν τα μάτια τους, για να μη δούνε με τα μάτια κι ακούσουν με τ’ αυτιά και καταλάβουν με την καρδιά, κι επιστρέψουν σ’ εμένα και τους γιατρέψω». Και μετά ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Μακάρια όμως τα δικά σας μάτια γιατί βλέπουν και τ’ αυτιά σας γιατί ακούνε! Σας βεβαιώνω πως πολλοί προφήτες και δίκαιοι επιθύμησαν να δουν αυτά που βλέπετε εσείς, μα δεν τα είδαν, και ν’ ακούσουν όσα ακούτε εσείς, μα δεν τα άκουσαν» (Μτ 13,10-17. Μκ 4,10-12. Λκ 8,9-10).

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ

«Κάποτε βγήκε στο χωράφι του ένας γεωργός (σπορέας) για να σπείρει σιτάρι. Καθώς έσπερνε, μερικοί σπόροι έπεσαν στο δρόμο και ήρθαν τα πουλιά και τους έφαγαν όλους. Άλλοι σπόροι έπεσαν πάνω σε έδαφος πετρώδες, που δεν είχε πολύ χώμα κι αμέσως φύτρωσαν γιατί το χώμα ήταν λιγοστό. Μόλις όμως ανέτειλε ο ήλιος κάηκαν και επειδή δεν είχαν ρίζες ξεράθηκαν. Άλλοι σπόροι πάλι έπεσαν στ’ αγκάθια. Αυτοί οι σπόροι φύτρωσαν, αλλά όταν τ’ αγκάθια μεγάλωσαν τους έπνιξαν.

Τέλος άλλοι σπόροι έπεσαν σε γόνιμο έδαφος και έδωσαν καρπό, άλλοι εκατό φορές περισσότερο, άλλοι εξήντα κι άλλοι τριάντα φορές περισσότερο από τον αρχικό σπόρο (Μτ 13,3-8. Μκ 4,3-8. Λκ 8,5-8).

Ο Ιησούς τελείωσε την παραβολή λέγοντας «Όποιος έχει αυτιά ας ακούσει αυτά που λέω» («Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω»). Μ’ αυτά τα λόγια τέλειωσε ο Κύριος αυτή την παραβολή (Μτ 13,9. Μκ 4,9. Λκ 8,8).

Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ

Αμέσως μετά ο Ιησούς εξήγησε την παραβολή στους μαθητές του: Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού, το Ευαγγέλιο. Οι σπόροι που σπάρθηκαν στο δρόμο και τους έφαγαν τα πουλιά, συμβολίζουν εκείνους που ακούν τον λόγο του Θεού και το κήρυγμα για τη Βασιλεία του και δεν το αποδέχονται. Δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον και τον ξεχνούν. Μετά έρχεται ο πονηρός και του παίρνει ότι σπάρθηκε στην καρδιά του.

Οι σπόροι που σπάρθηκαν σε πετρώδες έδαφος, οι οποίοι φύτρωσαν αλλά επειδή το χώμα ήταν λιγοστό ξεράθηκαν, συμβολίζουν εκείνους που ακούν τον λόγο του Θεού και τον δέχονται με ενθουσιασμό, αλλά δεν καταβάλλουν καμιά προσπάθεια να τον τηρήσουν. Όταν έρχονται οι πειρασμοί, αμέσως ξεχνούν τον λόγο του Θεού και πέφτουν στην αμαρτία.

Οι σπόροι που έπεσαν στ’ αγκάθια, οι οποίοι φύτρωσαν, αλλά όταν τ’ αγκάθια μεγάλωσαν τους έπνιξαν, συμβολίζουν εκείνους που ακούν τον λόγο του Θεού, αλλά οι καθημερινές φροντίδες και οι υλικές επιθυμίες τούς πνίγουν και σιγά-σιγά ξεχνιέται ο λόγος του Θεού.

Τέλος, οι σπόροι που έπεσαν σε γόνιμο έδαφος και έδωσαν καρπό, και από αυτούς απέδωσαν άλλοι εκατό φορές περισσότερο, άλλοι εξήντα κι άλλοι τριάντα φορές περισσότερο από τον αρχικό σπόρο, συμβολίζουν εκείνους που άκουσαν με αγνή και καθαρή καρδιά τον λόγο του Θεού και τον δέχτηκαν, τον ακολούθησαν και ωφελήθηκαν άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο. Αυτοί τον εφαρμόζουν και τον μεταφέρουν και σε άλλους κι έτσι από έναν σπόρο, δηλαδή από έναν άνθρωπο θα ωφεληθούν άλλοι εκατό, εξήντα ή τριάντα περισσότεροι (Μτ 13,18-23. Μκ 4,13-20. Λκ 8,11-15).

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ

Η παραβολή δεν κατανοήθηκε από τους ακροατές του Κυρίου, γι’ αυτό και απαιτήθηκε η ερμηνεία της από τον Ιησού, μετά μάλιστα από την ερώτηση και των ίδιων των μαθητών Του. Η συγκεκριμένη παραβολή λοιπόν έχει ένα βαθύ νόημα, το οποίο ο Κύριος απεκάλυψε στους μαθητές Του:

Α) Ο σπόρος στην παραβολή είναι ο λόγος του Θεού. Αυτό σημαίνει ότι ο λόγος του Θεού είναι όπως ο σπόρος. Ενώ φαίνεται εξωτερικά μικρός, έχει μέσα του τέτοια δύναμη, ώστε να γίνει και δέντρο. Το ίδιο και ο λόγος του Θεού, ο οποίος περικλείει μέσα του τέτοια δύναμη, που μπορεί να μεταμορφώσει τον κόσμο ή τη ζωή ενός ανθρώπου. Και ο Κύριος πολλές φορές μίλησε για τη δύναμη και την αξία του λόγου του Θεού. Μαγιά που μπορεί να ζυμώσει πολλά κιλά αλεύρου είπε ότι είναι η Βασιλεία Του, που φανερώνεται με τον Ίδιο και τον λόγο Του. Κρυμμένος θησαυρός και πολύτιμος μαργαρίτης που υπερβαίνει την αξία όλων των επιγείων πραγμάτων, σημείωσε αλλού για το ίδιο θέμα.

Ενώ με τ’ αυτιά ακούει κανείς τον λόγο, με την καρδιά τον “νοεί”. Δεν είναι επομένως μια απλή διανοητική κατανόηση του λόγου, αυτό το οποίο εννοείται στην παραβολή του σπορέα. Είναι περισσότερο κατανόηση και αποδοχή του λόγου από την καρδιά, το ενδότερο μέρος του νου.

Η αποδοχή του λόγου Του σημαίνει αποδοχή του Ίδιου μέσα στην ύπαρξη του ανθρώπου. Την ώρα που ένας άνθρωπος θα τηρήσει τον λόγο του Θεού, εκείνην την ώρα θα δει την παρουσία του Θεού να ενεργεί μέσα σε όλη την ύπαρξή του.

Β) Ενώ όμως έχει τέτοια δύναμη ο σπόρος, ο λόγος του Θεού, εξαρτάται από το έδαφος στο οποίο θα πέσει, δηλαδή τις καρδιές εκείνων που ακούν τον λόγο. Ο ίδιος σπόρος πέφτοντας σε διαφορετικά είδη εδάφους, δηλαδή σε καρδιές διαφορετικής ποιότητας, δίνει διαφορετικά αποτελέσματα.

Έτσι ο παντοδύναμος Θεός αυτοπεριορίζεται, διότι ακριβώς σέβεται τη δοσμένη από Αυτόν στον άνθρωπο ελευθερία του. Με άλλα λόγια, χωρίς τη συγκατάθεση του ανθρώπου ο λόγος του Θεού παραμένει ανενέργητος και «κενός». Η χάρη του Θεού πάει χαμένη, όταν ο άνθρωπος την απορρίπτει και δεν την αποδέχεται. Όχι μόνο ο άνθρωπος που έχει πλήρως αποστρέψει το πρόσωπό του από τον Θεό, αλλά και εκείνος που ανταποκρίθηκε σε πρώτη φάση στην κλήση του Θεού, αλλά στη συνέχεια, επειδή έμεινε προσκολλημένος στις υλικές του επιθυμίες, δεν πρόσεξε και έτσι απομακρύνθηκε από τον Θεό.

Γ) Όταν η καρδιά είναι σκληρή, τότε ο σπόρος του λόγου είναι σαν να πέφτει στο δρόμο. Δεν θα φυτρώσει, ούτε φυσικά θα δώσει κάποιο καρπό. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν μπορούν να καταλάβουν το λόγο του Θεού, όχι βέβαια γιατί είναι δυσνόητος, αλλά γιατί η καρδιές τους είναι παχιές, σκληρές, αδιαπέραστες, πωρωμένες, χωρίς ν’ αφήνουν περιθώρια για την οποιαδήποτε εξέλιξη του σπόρου του λόγου.

Δ) Οι άνθρωποι που απαρτίζουν το πετρώδες έδαφος, είναι εκείνοι οι οποίοι ακούγοντας τον λόγο τον δέχονται πρόθυμα. Εντούτοις αυτό δεν διαρκεί για πολύ, αφού μόλις υπάρξει κάποια δοκιμασία ή θλίψη, αυτοί οι άνθρωποι αμέσως σκανδαλίζονται και πέφτουν.

Δυστυχώς όμως και η τρίτη κατηγορία ανθρώπων είναι και αυτή προβληματική. Αυτή η κατηγορία απαρτίζεται από ανθρώπους, οι οποίοι ακούν τον λόγο του Θεού και προσπαθούν να τον εφαρμόσουν στη ζωή τους. Το πρόβλημα μ’ αυτούς τους ανθρώπους είναι ότι ο λόγος του Θεού κρατιέται στις καρδιές τους μαζί με αλλά πράγματα, όπως οι καθημερινές φροντίδες και οι επιθυμίες των υλικών πραγμάτων του κόσμου τούτου. Αυτά τα πράγματα τελικά δρουν σαν αγκάθια στην ανάπτυξη του σπόρου του λόγου και τελικά τον πνίγουν.

Ε) Υπάρχει όμως κι ένας άλλος παράγοντας που παρεμβάλλεται στη διαδικασία της σποράς, της αποδοχής του λόγου του Θεού στην ψυχή του ανθρώπου. Αυτός είναι ο διάβολος, ο οποίος προσπαθεί παντοιοτρόπως να εμποδίσει τον άνθρωπο από το άκουσμα του λόγου του Θεού, πολύ περισσότερο βέβαια από την εφαρμογή του. Διότι ακριβώς γνωρίζει ότι ο λόγος του Θεού, αν γίνει αποδεκτός, αποτελεί τη σωτηρία του ανθρώπου.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε το περιστατικό από την ασκητική παράδοση της Εκκλησίας, κατά το οποίο κάποιος ηγούμενος ενός μοναστηριού, την ώρα δίδασκε τους μοναχούς του, έβλεπε ότι αυτοί αποκοιμόντουσαν με συνέργεια του διαβόλου. Έτσι σταμάτησε τη διδασκαλία και άρχισε το «κουτσομπολιό». Αμέσως ξύπνησαν όλοι. Και βρήκε ευκαιρία ο καλός ηγούμενος να τους διδάξει αυτήν την αλήθεια: στον λόγο του Θεού ο διάβολος προκαλεί τον ύπνο, στο «κουτσομπολιό» ξυπνάει τους πάντες.

ΣΤ) Το καλό έδαφος είναι η προϋπόθεση της επιτυχίας της σποράς. Πρόκειται για τους καλοπροαίρετους ανθρώπους, οι οποίοι ανταποκρίνονται στον λόγο του Θεού και τον εφαρμόζουν, παρ’ όλες τις δυσκολίες.

Από την άλλη υπάρχει διαβάθμιση του καλού εδάφους. Η καρποφορία αλλού φτάνει τριάντα, αλλού εξήντα κι αλλού φτάνει εκατό φορές περισσότερο από τον αρχικό σπόρο. Όπου υπάρχει καλή διάθεση από τον άνθρωπο, τα αποτελέσματα είναι παραπάνω από θεαματικά.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Τον λόγο του Θεού (σπόρο) σήμερα μπορούμε να τον συναντήσουμε κυρίως στο Ευαγγέλιο, την Αγία Γραφή, την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Την Αγία Γραφή την ακούμε κάθε Κυριακή στην Θεία Λειτουργία ή την έχουμε σε βιβλίο στο σπίτι μας. Επίσης, τον λόγο του Θεού τον ακούμε στο κατηχητικό, καθώς και στο σχολείο από τους ανθρώπους του Θεού. Η παρουσία των παιδιών δηλώνει την επιθυμία τους να γίνουν «γη αγαθή», στην οποία ο σπόρος θα καρποφορήσει.

Ο Λόγος του Θεού φαίνεται στη ζωή της Εκκλησίας, στα πρόσωπα των Αγίων. Τους Αγίους τους τιμάει η Εκκλησία, παίρνουμε τα ονόματά τους και μας προστατεύουν, κάνουν θαύματα, μας διδάσκουν την αξία της αγάπης για το Θεό και το συνάνθρωπο.

Τέλος με την παραβολή επισημαίνεται η ευθύνη μας απέναντι στο λόγο του Θεού. Ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του. Θα πρέπει ο καθένας να θέσει στον εαυτό του το ερώτημα: τι έδαφος είναι ο ίδιος; Κι η απάντηση θα δίνεται ανάλογα με το αποτέλεσμα των καρπών. «Ο δε καρπός του Πνεύματός εστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, αγαθωσύνη, χρηστότης, πίστις, πραότης, εγκράτεια». Αν δεν επισημαίνουμε τους καρπούς αυτούς στη ζωή μας, μάλλον απέχουμε λίγο ή πολύ από το λόγο του Θεού.

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ

Σπόρος: Ο λόγος του θεού.
Καλό έδαφος: Συμβολίζει εκείνους που άκουσαν με αγνή και καθαρή καρδιά τον λόγο του Θεού και τον δέχτηκαν, τον ακολούθησαν και ωφελήθηκαν.
100-60-30: Το Αποτέλεσμα.