Γιατί ο Άγιος Δημήτριος θεωρείται προστάτης της Θεσσαλονίκης;

Λίγες πόλεις έχουν τόσο στενή σχέση με τον προστάτη Άγιο τους όπως έχει η Θεσσαλονίκη με τον Άγιο Δημήτριο. Ο Άγιος Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυρας και Μυροβλύτης, καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη από αριστοκρατική οικογένεια.

Ο Άγιος Δημήτριος θεωρείται προστάτης και πολιούχος της Θεσσαλονίκης. Με τη βοήθεια του Αγίου η πόλη σώθηκε πολλές φορές από τις επιδρομές των Αβάρων, των Σλάβων και των Βουλγάρων.

Οι υπερασπιστές της διηγούνταν πολλές φορές ότι έβλεπαν έναν πολεμιστή πάνω στο άλογο του να προχωρεί μπροστά στα πλήθη και να καταδιώκει με το ξίφος του τους εχθρούς. Με αυτή την μορφή παρουσιάζεται και από τη βυζαντινή αγιογραφία.

Οι μαρτυρίες λένε ότι δεν τον έβλεπαν σε όνειρο, αλλά τον έβλεπαν στην πραγματικότητα αυτόν τον ίδιον να μάχεται μεταξύ των στρατιωτών, να προηγείται και να οδηγεί αυτούς στην νίκη και στην σωτηρία.

Και άλλοτε τον έβλεπαν επάνω στα τείχη όμοιον προς οπλίτη πλήττοντα με το ξίφος του τους βαρβάρους. Άλλοτε τον έβλεπαν ενδεδυμένο με χλαίναν επί του πολεμικού του ίππου και κραδαίνοντα την αήττητον λόγχην του να προηγείται στις εξόδους εναντίον των πολιορκητών.

Άλλοτε πάλιν φορών λευκή χλαμύδα διατρέχει το τείχος και έπειτα τρέχει επί της θαλάσσης δρομαίως περιπατών ως επί στερεού εδάφους και διασκορπίζει τον στόλο των βαρβαρικών μονοξύλων.

Και δεν τον έβλεπαν τον Αθλοφόρο μόνο οι πιστοί αλλά και αυτοί οι εχθροί. Όταν, μάλιστα, τους ρωτούσαν μετά τη νίκη γιατί έφυγαν εκείνοι έλεγαν: «Είδομεν ένα άνδρα ξανθόν και λαμπρόν, ο οποίος εκάθητο επί λευκού ίππου και εφόρει ιμάτιον λευκόν».

Αξίζει να αναφέρουμε ότι την ημέρα της γιορτής του Αγίου, στις 26 Οκτωβρίου 1912, ο ελληνικός στρατός μπήκε νικητής στη Θεσσαλονίκη ελευθερώνοντας την από τους Τούρκους.

Απολυτίκιο

Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις, σε υπέρμαχον η οικουμένη.
Αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον. Ως ουν Λυαίου καθείλες
την έπαρσιν εν τω σταδίω θάρρυνας τον Νέστορα, ούτως
`Αγιε Μεγαλομάρτυς, Δημήτριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε
δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Μετάφραση

Εσένα η οικουμένη βρήκε μεγάλο προστάτη στους κινδύνους.
Νικητή, εσύ που νικούσες τους ειδωλολάτρες. Διότι όπως του Λυαίου γκρέμισες την περηφάνια, αφού έδωσες θάρρος στο Νέστορα, έτσι
‘Αγιε Μεγαλομάρτυρα, Δημήτριε, να παρακαλείς το Χριστό, το Θεό μας,
για να μας δίνει το μεγάλο του έλεος.