Εν τοις ρείθροις σήμερον, του Ιορδάνου, γεγονώς ο Κύριος, τω Ιωάννη εκβοά· Μη δειλιάσης βαπτίσαι με· σώσαι γαρ ήκω Αδάμ τον Πρωτόπλαστον…

Κατά την Παραμονή των Φώτων τηρούμε αυ­στη­ρή νη­στεί­α χω­ρίς λά­δι ως προ­ε­τοι­μα­σί­α για την με­γά­λη γιορτή των Θε­ο­φα­νεί­ων. Την πα­ρα­μο­νή της γιορτής των Θε­ο­φα­νί­ων ψάλ­λον­ται οι Με­γά­λες Ώρες της εορτής, αντίστοιχες με αυτές των Χρι­στου­γέν­νων.

Η ημέρα ξεκινά με τον εκκλησιασμό το πρωί της παραμονής των Θεοφανείων. Οι πιστοί αφού πάρουν αγιασμό από την εκκλησία και λάβουν το αντίδωρο θα γυρίσουν στα σπίτια τους. Οι μαγείρισσες θα ετοιμάσουν το νηστίσιμο φαγητό για το μεσημέρι ενώ τα παιδιά θα ξεχυθούν στα γειτονικά σπίτια για να πουν τα κάλαντα των Θεοφανείων.

Συνήθως λέγεται ότι η νηστεία της παραμονής των Θεοφανείων αφορά στην πόση του μεγάλου αγιασμού και επομένως ότι η προϋπόθεση για την κοινωνία από αυτόν αποτελεί η νηστεία μιας ημέρας.

Η νηστεία προ του μεγάλου αγιασμού, και αυτή μάλλον καλλιεργήθηκε κατ’ αναλογίαν προς το νεώτερο έθος της νηστείας προ της θείας κοινωνίας, που δεν μπόρεσε όμως και αυτή να εξελιχθεί σε τριήμερη, λόγω του ότι οι προ των Θεοφανείων ημέρες του εορταστικού δωδεκαημέρου έχουν «κατάλυσιν εις πάντα», πλην, εννοείται της παραμονής.

Όσο για τη νηστεία αυτή της παραμονής, που κοινώς θεωρείται ότι γίνεται για τον αγιασμό, είναι άσχετη με αυτόν και τηρείται, είτε πρόκειται κανείς να κοινωνήσει από αυτόν είτε όχι. Γι’ αυτό και δεν καταλύεται μετά την τυχόν πόση του αγιασμού κατά την παραμονή.

Δεν προηγείται δηλαδή της πόσεως του μεγάλου αγιασμού νηστεία;

Βεβαίως, ναι. Αλλ’ αυτή δεν είναι νοητό να είναι αυστηροτέρα ή μακροτέρας διαρκείας από την προβλεπομένη για την προσέλευση στη θεία κοινωνία νηστεία, τη λεγομένη «ευχαριστιακή νηστεία». Και αυτή, όπως και άλλοτε μας δόθηκε αφορμή να γράψουμε, είναι σαφής και απαράβατος, με μόνιμη εξαίρεση όταν υπάρχει κίνδυνος θανάτου.

Η τελεία δηλαδή αποχή τροφής και ποτού από του δείπνου ή του μεσονυκτίου, της προηγούμενης ημέρας μέχρι της κοινωνίας, οποιαδήποτε ώρα κι αν γίνεται αυτή, το πρωί δηλαδή κατά τις μη νήστιμες ημέρες και το εσπέρας κατά τις ημέρες της νηστείας.

Τα Αγία Θεοφάνεια είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της εκκλησίας μας η οποία θεσπίσθηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού.

Πηγή: ekklisiaonline.gr